W poniedziałek w auli Collegium Novum odbył się uroczysty jubileusz 50-lecia pracy naukowej prof. Haliny Kurek, wybitnej językoznawczyni od początku kariery akademickiej związanej z Uniwersytetem Jagiellońskim. Podczas tej wyjątkowej okazji jubilatce wręczony został srebrny medal Plus ratio quam vis. Najważniejsze uniwersyteckie odznaczenie złożył na jej ręce rektor UJ prof. Jacek Popiel.
– Misją Uniwersytetu Jagiellońskiego jest czerpanie z bogactwa wielowiekowej tradycji i zachowywanie dziedzictwa pokoleń, a jednocześnie wytyczanie nowych kierunków rozwoju myśli poprzez najwyższej jakości badania i nauczanie, a także budowanie trwałych relacji ze społeczeństwem oraz kształtowanie otwartości na nieznane, wrażliwości humanistycznej i odpowiedzialności za działanie. Dewiza „Plus ratio quam vis” pięknie wpisuje się w tą misję - mówił prof. Jacek Popiel.
Jak zaznaczył rektor UJ, najstarsza uczelnia w Polsce uhonorowała prof. Halinę Kurek za bogaty dorobek naukowy obejmujący ponad 180 publikacji wytyczających nowe szlaki w badaniach gwar i polszczyzny ogólnej w duchu socjolingwistyki i etnolingwistyki; zaangażowaną pracę organizacyjną w Uniwersytecie Jagiellońskim i poza nim, związaną z pełnieniem szeregu odpowiedzialnych i prestiżowych funkcji; wydatny wkład w utworzenie na Uniwersytecie Jagiellońskim Wydziału Polonistyki; utworzenie własnej katedry – Katedry Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki; a także wielkie zasługi w kształceniu kadry (wypromowanie kilkuset magistrów i 15 doktorów).
– Pamięć o dokonaniach naszych nauczycieli i mistrzów jest szczególnym, serdecznym obowiązkiem. Dajemy temu wyraz w uroczysty sposób, znany od wieków i przyjęty w akademickim zwyczaju. Czynimy to tym chętniej, że słowem czcimy uczoną z grona najwybitniejszych, których dokonania są obfitym źródłem naukowych inspiracji i wzorem do naśladowania – rozpoczął swoje wystąpienie laudator prof. Kazimierz Sikora, kierownik Katedry Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki Wydziału Polonistyki UJ, który przedstawił zgromadzonym sylwetkę oraz dokonania prof. Haliny Kurek. Jak podkreślił, „w jej podejściu do problematyki naukowej dominują: szacunek do przedmiotu badań, rzeczowość i typowa dla krakowskiej szkoły lingwistycznej rzetelność w traktowaniu materiału językowego. Stroni od jałowych spekulacji, zachowując zawsze w dobrej pamięci dokonania poprzedników. Uderzającą cechą Jej twórczości i postawy jest także naukowy obiektywizm, dystans, któremu towarzyszy głęboko uświadomione poczucie współodpowiedzialności za stan polszczyzny, stanowiącej najcenniejszy depozyt polskiej kultury, powierzony naszej trosce przez przodków”.
– Szukając najlepszej miary dla dokonań jubilatki, nie możemy zignorować przestrogi wieszcza, że „Trudniej dzień dobrze przeżyć niż napisać księgę”. O człowieku więc najlepiej świadczą czyny, nie słowa. Padło ich tu wiele. Ale nie może zabraknąć tu podkreślenia, że Jubilatka, będąca jednym z najbardziej liczących się i rozpoznawalnych krakowskich lingwistów, znana jest także ze swej życzliwości i opiekuńczości wobec podopiecznych i młodszych. Znajduje dla nich zawsze czas i słowa zachęty. Obca jest jej małostkowość, chętnie wybacza szukającym zgody. Nikomu nie szczędzi koleżeńskiej pomocy i opieki w trudnych sytuacjach życiowych. I co równie istotne, umie też być krytyczna wobec siebie, co dobrze pasuje do jej wizerunku osoby towarzyskiej i obdarzonej poczuciem humoru – mówił prof. Sikora, zbliżając się ku końcowi laudacji.
Następnie miało miejsce odczytanie tekstu dyplomu przez dziekana Wydziału Polonistyki UJ prof. Jarosława Fazana i wręczenie medalu Plus ratio quam vis przez rektora UJ, po którym głos kolejno zabierali współpracownicy, przyjaciele oraz wychowankowie prof. Haliny Kurek, składając jej życzenia i wspominając spędzone razem wyjątkowe chwile. Znaleźli się wśród nich: były dziekan Wydziału Filologicznego UJ prof. Jan Michalik, przewodnicząca Rady Dyscypliny Językoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim prof. Jadwiga Waniakowa, ks. prof. Wiesław Przyczyna z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, kanclerz Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie Franciszek Tereszkiewicz, prof. Kazimierz Ożóg z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz prof. Anna Piechnik, przemawiająca w imieniu zebranych w auli uczniów jubilatki. Dodatkowo przeczytano listy i adresy gratulacyjne, które napłynęły do prof. Haliny Kurek z rozlicznych instytucji nauki i kultury z Polski i świata.
Na koniec miało miejsce wystąpienie samej uhonorowanej. W pełnej anegdot i humorystycznych wtrąceń przemowie przedstawiła prof. Halina Kurek swoją życiową drogę, poczynając od dzieciństwa spędzonego w niewielkiej miejscowości nieopodal Dukli, poprzez wczesne lata edukacji i późniejsze studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, aż po prężnie rozwijającą się karierę badawczą i akademicką, podczas której miała okazję współpracować z najwybitniejszymi przedstawicielami krakowskiego środowiska polonistycznego i w istotny sposób przyczynić się do rozwoju Uniwersytetu poprzez zaangażowanie w sprawy administracyjne i udział w licznych konferencjach. Na koniec jubilatka wyraziła głęboką wdzięczość wobec rektora UJ prof. Jacka Popiela, dziekana Wydziału Polonistyki UJ prof. Jarosława Fazana, swoich wychowanków, nauczycieli, pracowników uniwersyteckiej administracji, rodziny, a przede wszystkim rodziców, na których wsparcie zawsze mogła liczyć.
Prof. dr hab. Halina Kurek jest profesorem zwyczajnym na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz kierownikiem Katedry Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki. W latach 1971–1976 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracę doktorską obroniła w roku 1981, habilitowała się w roku 1991, w roku 1996 uzyskała tytuł naukowy profesora, a w roku 2004 stanowisko profesora zwyczajnego UJ.
Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na opisie przemian polszczyzny mówionej miast i wsi ujmowanych w aspekcie socjolingwistycznym, kulturowym i komunikacyjnym, a także wokół onomastyki i kultury języka polskiego.
Jest autorką 190 prac naukowych, w tym książek: Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego) (1990), Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne (1995), Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu (2003), Polszczyzna mówiona inteligencji (2008), współautorką Bibliografii dialektologii polskiej (od roku 1976 do 1980) (1986), Bibliografii dialektologii polskiej (od roku 1981 do 1985) (1990), Wyboru tekstów języka mówionego mieszkańców Krakowa (1979), a także redaktorem kilkunastu tomów zbiorowych, w tym serii Podkarpackie spotkania. Literatura – Język – Kultura. Jest przewodniczącą Komisji Językoznawstwa PAN (Oddział w Krakowie) oraz członkiem kilku towarzystw naukowych i regionalnych.
